Қазақтың ұлттық ойындары

«Атбасар қаласының №1 жалпы білім беретін мектебі» КММ күнтізбелік жоспарына  сәйкес дене шынықтыру мұғалімдері Қазақ ұлттық ойындарын зерделеу бойынша сабақтар өткізді. "Тоғыз құмалақ" - бұл логикалық математикалық ойлау мен ұстамдылықты дамытуға бағытталған, логика мен тапқырлыққа арналған тақтадағы Қазақ ұлттық үстел ойыны. Ойын ежелгі моңғолдар мен түркілерде қасиетті саналған 9 санына негізделген (9х9=81 және 2х9х9=162). Ғылыми әлемде ойын "шопандар алгебрасы" деп аталды, өйткені ойын барысында қарсыластар барлық төрт негізгі математикалық әрекеттерді қолдануы керек. Ойын санау жылдамдығына ғана емес, тактикаға да негізделген. Ойынның басты міндеті-ойын тесіктеріне тастарды ауыстыру, оларды мүмкіндігінше "қазанға"жинау. Жиналған тастар сақтау тесігіне жиналады. Ойыншылар кезекпен қимыл жасайды. "Асық ату" ойыны-көшпенділердің көне ойындарының бірі. Этнограф ғалымдардың пікірінше, ол Қазақстан аумағында біздің дәуірімізге дейінгі бірінші мыңжылдықта пайда болған және мал шаруашылығы мен аңшылықпен байланысты. Ойынға қатысу үшін жас шектеуі жоқ: оқушылар да, зейнеткерлер де дәлдік үшін бәсекелесе алады. Екі жыл бұрын "асық ату" ұлттық ойыны ЮНЕСКО-ның Адамзаттың материалдық емес мәдени мұрасының репрезентативтік тізіміне енгізілді. Асық ойнау үшін қымбат жабдық, күрделі жабдық және ерекше жағдайлар қажет емес. Ең бастысы – жануарлардың тізе буынының сүйектерімен қарулану (көбінесе ұсақ мал: қой немесе ешкі) және оларды орналастыруға болатын бос орын болуы керек. 2011 жылы Қазақстанда асық ату ойынының ережелері ресми түрде бекітілді және 2015 жылдан бастап республика деңгейінде чемпионаттар өткізіле бастады. Сонымен қатар, Қазақстан құрамасы халықаралық деңгейде жақсы нәтижелер көрсетіп отыр: асық ойнау Бүкіләлемдік көшпенділер ойындарының этникалық спорт түрлерінің қатарына қосылған. Асық ойнау ережесі күрделі емес. Сүйектер қатарға қойылады (атқа), ойыншылардың міндеті - белгілі бір қашықтықтан олардың біреуін немесе бірнешеуін бірден асықпен (сақа) ұру. Ұруға болатын сүйектер ойыншының олжасына айналады.

Оқушылар дене шынықтыру сабақтарында ойындарды білуге және үйренуге қуанышты.

Дене шынықтыру пәнінің мұғалімі Тугова Л. А.

​